Cuộc Khởi Nghĩa Tigray, Nét Đáng Nhớ Về Uy Tín Của Hoàng đế Iyasu V Trong Lịch Sử Ethiopia

Trong thế giới lịch sử, những nhân vật vĩ đại thường được biết đến bởi những thành tựu phi thường của họ. Một số người thay đổi dòng chảy của thời gian bằng trí thông minh chiến lược của họ, trong khi những người khác lại truyền cảm hứng cho cả một thế hệ bằng sự dũng cảm và lòng yêu nước. Ở Ethiopia, đất nước cổ kính với lịch sử phong phú, tên tuổi của hoàng đế Iyasu V vẫn được vang vọng trong tâm trí của người dân, gắn liền với một cuộc nổi dậy đầy ý nghĩa: cuộc khởi nghĩa Tigray năm 1916.

Iyasu V lên ngôi vào năm 1913, kế vị cha mình là Menelik II, một vị hoàng đế đã đưa Ethiopia bước vào kỷ nguyên hiện đại và đánh bại quân xâm lược Italy trong trận Adwa lịch sử. Tuy nhiên, Iyasu V lại mang trong mình một cá tính khác biệt.

Hành vi của Iyasu V khiến nhiều người trong triều đình lo ngại. Ông ủng hộ đạo Hồi, mặc dù Ethiopia là quốc gia theo Kitô giáo, và có xu hướng thân thiện với các cường quốc châu Âu, đặc biệt là Đức và Ottoman. Những quan điểm này bị coi là lạc hậu và đe dọa đến sự ổn định của Ethiopia.

Cuộc khởi nghĩa Tigray năm 1916 chính là kết quả của những bất đồng chính trị sâu sắc giữa Iyasu V và các lãnh đạo tôn giáo, quân sự ở Ethiopia.

Những nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa:

Sự nghi ngờ về lòng trung thành: Các lãnh đạo tôn giáo và quân sự nghi ngờ về lòng trung thành của Iyasu V với Kitô giáo và Ethiopia. Họ cho rằng ông muốn đưa Ethiopia theo hướng Hồi giáo, một điều không được chấp nhận trong xã hội lúc bấy giờ.
Ảnh hưởng của các cường quốc: Quan hệ thân thiết của Iyasu V với Đức và Ottoman, những kẻ thù truyền kiếp của Anh và Pháp ở châu Phi, càng làm tăng thêm sự lo ngại về khả năng ông sẽ đưa Ethiopia vào vòng tay của đối phương.
Bất mãn về chính sách cai trị: Một số người dân, đặc biệt là ở vùng Tigray, bất mãn với chính sách cai trị của Iyasu V. Họ cảm thấy rằng ông đang bỏ bê quyền lợi của họ và ủng hộ những người ngoại quốc hơn.

Cuộc khởi nghĩa Tigray do Ras Mikael, một vị tướng có uy tín, lãnh đạo.

Những diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa:

Sự kiện mở đầu: Cuộc khởi nghĩa bắt đầu vào tháng 6 năm 1916 khi quân đội Tigray tấn công các lực lượng trung thành với Iyasu V.
Trận chiến quyết định: Cuộc đụng độ lớn nhất diễn ra tại Addis Ababa, thủ đô Ethiopia.

Sau nhiều tuần giao tranh ác liệt, quân khởi nghĩa đã giành được thắng lợi và bắt giữ Iyasu V. Ông bị phế truất và thay thế bởi Zewditu, con gái của Menelik II.

Hậu quả của cuộc khởi nghĩa:

Sự chấm dứt triều đại của Iyasu V: Cuộc khởi nghĩa Tigray đã kết thúc triều đại của Iyasu V một cách đột ngột và đầy bất ngờ.
Sự lên ngôi của hoàng đế Zewditu: Sau khi Iyasu V bị phế truất, Zewditu lên ngôi và cai trị Ethiopia trong gần hai thập kỷ.
Sự hình thành chính quyền mới: Cuộc khởi nghĩa đã dẫn đến sự hình thành một chính quyền mới ở Ethiopia, với sự tham gia của các lãnh đạo tôn giáo và quân sự có uy tín.

Ảnh hưởng của cuộc khởi nghĩa Tigray đến lịch sử Ethiopia:

Cuộc khởi nghĩa Tigray là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Ethiopia. Nó cho thấy sự phức tạp của tình hình chính trị ở đất nước này vào đầu thế kỷ 20, với những tranh chấp về tôn giáo và quyền lực.

Cuộc khởi nghĩa cũng đã mang đến những thay đổi đáng kể cho cấu trúc chính trị của Ethiopia. Sự lên ngôi của Zewditu đánh dấu sự kết thúc của một triều đại và mở ra một chương mới trong lịch sử đất nước này.

Tuy bị phế truất, Iyasu V vẫn là một nhân vật lịch sử đầy enigma. Ông được coi là vị hoàng đế duy nhất theo đạo Hồi trong lịch sử Ethiopia. Bảng tóm tắt thông tin về cuộc khởi nghĩa Tigray:

Đặc điểm	Mô tả
Thời gian	Tháng 6 năm 1916
Lãnh đạo	Ras Mikael
Nguyên nhân	Sự bất mãn với chính sách của Iyasu V, sự nghi ngờ về lòng trung thành của ông và ảnh hưởng của các cường quốc

| Kết quả | Iyasu V bị phế truất, Zewditu lên ngôi |

Kết luận

Iyasu V và cuộc khởi nghĩa Tigray là minh chứng cho sự phức tạp và đầy biến động của lịch sử Ethiopia. Mặc dù bị phế truất, Iyasu V vẫn là một nhân vật lịch sử quan trọng với những ý tưởng và hành động khác biệt. Cuộc khởi nghĩa Tigray đã tạo ra những thay đổi lớn trong chính trị Ethiopia, mở đường cho một thời kỳ mới trong lịch sử đất nước này.