Cuộc nổi dậy Aba: Sự bất bình của người Igbo về chính sách phân biệt đối xử của chính quyền thuộc địa Anh

Năm 1929, một cơn bão bất bình đã quét qua miền đông Nigeria, được biết đến với tên gọi là cuộc nổi dậy Aba. Cuộc nổi dậy này, do sự bất mãn sâu sắc của người Igbo về các chính sách phân biệt đối xử của chính quyền thuộc địa Anh, đã trở thành một dấu mốc quan trọng trong lịch sử đấu tranh giành độc lập của Nigeria.

Để hiểu rõ hơn về bối cảnh của cuộc nổi dậy Aba, chúng ta cần quay ngược thời gian về những năm 1920. Trong giai đoạn này, Nigeria vẫn đang nằm dưới sự cai trị của Đế quốc Anh và chính quyền thuộc địa đã áp đặt một hệ thống thuế khóa phức tạp lên người dân địa phương. Hệ thống thuế này được coi là bất công và thiên vị đối với người Igbo, những người chủ yếu làm nông nghiệp và buôn bán nhỏ lẻ.

Hệ thống thuế mới yêu cầu người dân phải trả thuế bằng tiền mặt, thay vì bằng hàng hóa hoặc lao động như trước đây. Điều này gây ra nhiều khó khăn cho người Igbo, phần lớn trong số họ không có khả năng chi trả số tiền thuế cao. Hơn nữa, chính quyền thuộc địa còn áp dụng một loại thuế đặc biệt dành riêng cho những người buôn bán bia và rượu truyền thống, vốn là một ngành nghề quan trọng của người Igbo.

Sự bất bình về hệ thống thuế khóa đã được nung nấu trong nhiều năm, và vào năm 1929, nó bùng nổ thành một cuộc nổi dậy đầy bạo lực. Cuộc nổi dậy bắt đầu từ thị trấn Aba, nơi mà những người buôn bán bia và rượu truyền thống đã phản đối việc áp dụng thuế mới. Các cuộc biểu tình nhanh chóng lan rộng sang các thị trấn và làng mạc khác ở miền đông Nigeria, với sự tham gia của hàng ngàn người Igbo.

Người Igbo đã sử dụng nhiều chiến thuật để chống lại chính quyền thuộc địa, bao gồm:

Bỏ phiếu tẩy chay: Họ từ chối trả thuế và không tuân theo các quy định của chính quyền.
Biểu tình và tuần hành: Họ tụ tập đông đảo trên đường phố, biểu dương ý kiến phản đối chính sách phân biệt đối xử.
Bạo lực: Trong một số trường hợp, người Igbo đã sử dụng bạo lực để chống lại cảnh sát thuộc địa và những người ủng hộ chính quyền.

Cuộc nổi dậy Aba kéo dài trong vài tháng và kết thúc bằng việc chính quyền thuộc địa đàn áp tàn bạo. Hàng trăm người Igbo bị thiệt mạng và hàng nghìn người khác bị bắt giam. Mặc dù cuộc nổi dậy thất bại về mặt quân sự, nó đã mang lại một số thay đổi quan trọng về chính sách của chính quyền thuộc địa Anh.

Chính quyền Anh đã phải thỏa hiệp với người Igbo bằng cách bãi bỏ một số loại thuế mới và hứa hẹn sẽ cải thiện điều kiện sống cho người dân địa phương. Tuy nhiên, cuộc nổi dậy Aba vẫn là một lời nhắc nhở về sự bất bình và mâu thuẫn sâu sắc giữa người dân Nigeria và chính quyền thuộc địa Anh trong giai đoạn này.

Những nhân vật quan trọng trong Cuộc nổi dậy Aba:

Eze Kanu Okeke: Một thủ lĩnh Igbo có uy tín, đã lãnh đạo cuộc nổi dậy tại thị trấn Aba.
Alphonsus Ezeoke: Một nhà truyền giáo người Igbo, đã sử dụng lời thuyết giảng để cổ động cho người dân đứng lên chống lại chính quyền thuộc địa.
Samuel Ogbunka: Một thương gia bia và rượu truyền thống, đã lãnh đạo cuộc tẩy chay thuế tại thị trấn Aba.

Cuộc nổi dậy Aba là một sự kiện quan trọng trong lịch sử Nigeria. Nó đã thể hiện tinh thần đấu tranh kiên cường của người Igbo và để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người dân địa phương. Hơn nữa, cuộc nổi dậy này cũng đã góp phần thúc đẩy quá trình giành độc lập cho Nigeria vào năm 1960.

Bảng tóm tắt các nguyên nhân dẫn đến Cuộc nổi dậy Aba:

Nguyên nhân	Mô tả
Hệ thống thuế mới bất công	Hệ thống thuế yêu cầu người dân trả bằng tiền mặt, gây khó khăn cho những người làm nông nghiệp và buôn bán nhỏ lẻ.
Thuế đặc biệt đối với bia và rượu truyền thống	Loại thuế này được coi là thiên vị và cản trở ngành nghề quan trọng của người Igbo.
Thiếu đại diện chính trị	Người Igbo không có tiếng nói trong chính quyền thuộc địa Anh.

Cuộc nổi dậy Aba, tuy thất bại về mặt quân sự, đã để lại một di sản quan trọng đối với lịch sử Nigeria. Nó cho thấy sức mạnh và quyết tâm của người dân trong việc đấu tranh cho công bằng và quyền lợi của mình.